Kopen en verkopen van vakantiedagen

Gepubliceerd: 25 april 2022 | Door Redactie

Mogen werknemer vakantiedagen kopen of verkopen?

In sommige gevallen mogen medewerkers vakantiedagen kopen of verkopen. Dit is niet geregeld in de wet en mag alleen als de werkgever hier afspraken over heeft gemaakt met het personeel.

Aan het verkopen van vakantiedagen is wel een belangrijke wettelijke restrictie verbonden. Uitgangspunt is dat de wetgever wil dat werknemers daadwerkelijk van vakantie genieten. Een aantal zaken zijn van belang:

Regels rondom het kopen of verkopen van vakantiedagen

• De werkgever zal de eisen van goed werkgeverschap in acht moeten nemen. Dat betekent bijvoorbeeld dat hij alle werknemers gelijk moet behandelen. 
• Er is geen wettelijke regeling over het kopen (of verkopen voor zover het om bovenwettelijke dagen gaat) van vakantiedagen, dus een regeling mag naar eigen inzicht, mits redelijk, worden ingevuld. 
• Als een werkgever de mogelijkheid wil openhouden om een verzoek om vakantiedagen te kopen en/of verkopen af te wijzen, dan zal hij daarvoor algemene, objectieve criteria moeten opstellen/hanteren. 
• Het is mogelijk om werknemers elkaar (een deel van) hun bovenwettelijke verlofdagen te laten schenken, bijvoorbeeld aan een collega die mantelzorg verleent of aan een collega met een ernstig ziek kind. Het is aan de werkgever om te bepalen of het delen (schenken) van verlof binnen zijn onderneming mogelijk is of niet.

Op hoeveel vakantiedagen hebben werknemers recht?

Iedereen die werkt, krijgt vakantiedagen. Er zijn twee soorten vakantiedagen:

• Bovenwettelijke vakantiedagen: Dit zijn extra dagen die sommige werkgevers geven. Bijvoorbeeld 5 extra dagen (40 uur) per jaar.
• Wettelijke vakantiedagen: Je hebt recht op 4 keer het aantal uren dat je per week werkt. Werk je 40 uur per week, dan krijg je 160 uur (20 dagen) per jaar.

Waar moet een werkgever op letten?

Een werkgever kan afspraken maken over het kopen of verkopen van vakantiedagen met zijn individuele werknemers. Hij moet dan wel goed in de gaten houden dat hij zijn medewerkers gelijk behandelt. 

Om gelijke behandeling te waarborgen/bevorderen, kan een werkgever er ook voor kiezen om een reglement te maken over het kopen en verkopen van vakantiedagen. Dit reglement (of deze regeling) kan hij dan opnemen in een personeelshandboek of arbeidsvoorwaardenregeling of hij kan de regeling bijvoorbeeld op het intranet plaatsen. 

Onderscheid maken tussen werknemers die fulltime werken en werknemers die parttime werken is daarbij bijvoorbeeld niet toegestaan. Net zo min als tussen tijdelijke en vaste medewerkers. Bij gelijke behandeling moeten gelijke gevallen gelijk worden behandeld en ongelijke gevallen in de mate van hun ongelijkheid. Er zou dus bijvoorbeeld wel onderscheid gemaakt kunnen worden tussen groepen medewerkers in de ene- en groepen medewerkers in andere functies. Dat onderscheid moet dan wel objectief verklaarbaar zijn. 

Let op: Het kan zo zijn dat in de toepasselijke cao een regeling over het kopen en/of verkopen van vakantiedagen is opgenomen. Check dat altijd even voordat je een regeling maakt.

Bedrijfsreglement voor het kopen en/of verkopen van vakantiedagen

In een reglement over het kopen en/of verkopen van vakantiedagen zijn de volgende onderwerpen van belang:

• Het maximum aantal te kopen en/of te verkopen vakantiedagen;
• De procedure; hoe en waar moet het kopen en/of verkopen van dagen worden aangevraagd?;
• Wat er gebeurt met de bijgekochte vakantiedagen die niet worden opgenomen;
• Hoe de prijs van de gekochte en/of verkochte vakantiedagen wordt berekend;
• Wanneer de gekochte en/of verkochte vakantiedagen met de werknemer worden afgerekend;

Veelgestelde vragen

1) Hoe betalen werknemers voor extra vakantiedagen?

Dit horen werkgevers aan te geven in het bedrijfsreglement zodat het voor alle werknemers duidelijk is. Doorgaans betalen werknemers op één van de volgende manieren:

1. Inhouding op het loon
2. Inhouding op het vakantiegeld
3. Inhouding op de 13e maand of eindejaarsbonus

2) Hoe berekent de werkgever het bijkopen van vakantiedagen?

In sommige gevallen wordt de prijs voor een extra uur vrije tijd bepaald door de cao. Wanneer dit niet het geval is bepaalt de werkgever dit zelf. Een veelgebruikte methode is om het brutosalaris van een werknemer te delen door het aantal werkdagen op jaarbasis. Dat is de prijs per werkdag. Deze kun je vervolgens vermenigvuldigen met de extra dagen die werknemer wil kopen om de totale prijs te bepalen.

3) Hoe lang mogen gekochte vakantiedagen ingezet worden?

In sommige gevallen wordt dit bepaald door de cao. Wanneer dit niet het geval is mag de werkgever dit zelf bepalen in het bedrijfsreglement. Doorgaans moeten werknemers hun vrije dagen opmaken in hetzelfde jaar dat ze de vrije dagen kopen.

4) Kunnen werknemers vakantiedagen verkopen aan de werkgever?

Dat hangt er vanaf. Wettelijke vakantiedagen kunnen niet uitbetaald worden, maar bij bovenwettelijke vakantiedagen kan dit wel. Kijk goed na of er een cao is waar hier afspraken over gemaakt worden. Als dat niet het geval is, moeten er in het bedrijfsreglement of in de arbeidsovereenkomst schriftelijke afspraken worden gemaakt. Doorgaans betalen werkgevers bovenwettelijke vakantiedagen uit in het normale loon.