Nadine Jansen van Galen (DUO) over diplomafraude: ‘Vraag altijd om een digitaal uittreksel’

Gepubliceerd op: 23 april 2024 | door Jeroen Mascini

Diplomafraude is een groeiend probleem en in de zorgsector is het zelfs een levensgevaarlijk probleem. Wat als een werknemer in het ziekenhuis een verkeerd infuus aanlegt? Of niet de goede medicatie geeft?

In 2023 maakten 107 werkgevers melding van een vals diploma bij Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Tot 1 april kwamen er dit jaar al veertig aangiftes binnen. Het is het topje van de ijsberg, denkt Nadine Jansen van Galen, relatiebeheerder bij DUO. Eerder trok ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd al aan de alarmbel. ‘We vermoeden dat het aantal veel hoger is. Lang niet iedere werkgever controleert het diploma of doet aangifte.’ De fraude vindt ook plaats in onder meer de kinderopvang en beveiliging, maar circa negentig procent van de valse meldingen die DUO binnenkreeg, komt uit de zorg. 

Cruciale rol HR

De werkgever, en daarmee het HR-team binnen een organisatie, speelt een cruciale rol in het voorkomen van diplomafraude. Jansen van Galen: ‘Wil je iemand een baan aanbieden, controleer dan altijd het diploma. Neem dat op in je sollicitatieproces, dat is meteen een extra drempel voor diplomafraude.’  Wat niet helpt: nepdiploma’s zijn al voor een paar honderd euro op internet op de kop te tikken. ‘Voor een leek is het heel lastig om te zien of een papieren diploma wel of niet vervalst is.’

Echtheid gegarandeerd

Daarom creëerde DUO Mijn diploma’s. De sollicitant logt daar in met zijn DigiD-code, vindt zijn of haar diploma’s en downloadt die. ‘Omdat de uittreksels beveiligd zijn met een certificaat is de echtheid ervan gegarandeerd’, legt Jansen van Galen uit. ’Als de werkgever zo’n digitale pdf van de sollicitant ontvangt, kan die ervan uitgaan dat het diploma is behaald.’ Printen en meenemen naar het sollicitatiegesprek is geen optie. ‘Nee, dan vervalt het echtheidscertificaat. Het werkt alleen digitaal.’

Lasten verlichten

Het vraagt om extra actie van de HR-medewerkers. ‘Vraag altijd om het uittreksel uit Mijn diploma’s. Dan kun je het diploma makkelijker controleren en weet je zeker of het klopt.’ Met die boodschap hoopt DUO zoveel mogelijk werkgevers en belangenverenigingen te informeren. ’Zo proberen we ook de lasten van de werkgevers wat meer te verlichten. En dat doen zij zelf weer door sollicitanten of medewerkers op het bestaan van deze digitale uittreksels te wijzen.’

Altijd aangifte

En stuiten werkgevers op valse diploma’s, dan raadt Jansen van Galen aan om aangifte te doen. ‘Absoluut. Als je twijfelt over de echtheid, neem contact op met DUO. Als er sprake is van fraude, dan doen we aangifte. Het Openbaar Ministerie kan tot vervolging overgaan, het gaat om valsheid in geschrifte.’

Mooie oplossing

Nog een stap verder is de optie om de diplomagegevens digitaal uit te wisselen na toestemming van een diplomahouder, vertelt de relatiebeheerder van DUO. ‘Dat is een softwarematige oplossing die mogelijk gemaakt wordt door EMREX (het platform waarop studenten hun gegevens kunnen delen, red.). Je kan als werkgever in je eigen online omgeving een koppeling maken met Mijn DUO. Daar logt de sollicitant of werknemer dan in met zijn DigiD en geeft vervolgens toestemming om zijn of haar diplomagegevens uit te wisselen. De werkgever krijgt dan terug dat het diploma bij DUO is geregistreerd, zonder dat hij de pdf hoeft te controleren. Dat is een mooie oplossing, waar een aantal grote organisaties al gebruik van maakt.’

Technieksector

Jansen van Galen stipt ook nog de beroepsregisters aan: overkoepelende brancheorganisaties die een koppeling hebben gemaakt met DUO. ‘Het BIG-register (waarin het basisberoep is opgenomen van personen die werkzaam zijn in een aantal beroepsgroepen in de gezondheidszorg, red.) maakt daar gebruik van. Een ander voorbeeld is het Centraal Register Techniek. Daar hebben ze een vakpaspoort gemaakt voor de technieksector, met een ingebouwde koppeling naar Mijn diploma’s, naast allerlei andere certificaten die je in de techniek nodig kunt hebben. Zo worden de diplomagegevens ook digitaal uitgewisseld.’