Kilian Wawoe: ‘HR, geef het nieuwe belonen niet uit handen’

Gepubliceerd: 10 oktober 2022 | door Brightmine

Met verve presenteerde Kilian Wawoe het online-college over belonen. De docent Human Resource Management bij de Vrije Universiteit in Amsterdam is in 2010 gepromoveerd op beloningssystemen bij banken en schreef eind 2017 het boek ‘Het Nieuwe Belonen’. In het webinar ging Wawoe in op het effect van belonen. Hij sloot af met tips voor HR.

Organisaties willen bereiken dat medewerkers gemotiveerder zijn en beter presteren als daar een prettige beloning tegenover staat. Met geld willen ze getalenteerde werknemers aantrekken en vasthouden. Ze hopen ook dat het salaris bijdraagt aan tevredenheid over het werk en zelfs levensgeluk. Toch blijkt uit onderzoeken dat ze het effect van beloning overschatten, zegt Wawoe.

Extra euro’s

Uitzondering zijn volgens hem drie groepen die wel degelijk blij zijn met elke extra euro die ze krijgen. Dat zijn starters in steden waar de woonkosten torenhoog zijn. Ook jonge gezinnen met een modaal inkomen puzzelen vaak hoe ze boven de rode streep blijven. ‘Als je bij HR werkt, moet je je ervan bewust zijn dat het hier gaat om twee miljoen Nederlanders’, zegt de organisatiepsycholoog.

Studies tonen aan dat geld nog een groep gelukkiger kan maken. ‘Mensen met grote geldproblemen kunnen daar zo veel stress van krijgen dat hun IQ kan dalen met 15 punten. Dat maakt het nog moeilijker om hun kosten en uitgaven goed te plannen.’ Boven een jaarsalaris van 70 duizend euro blijkt geld minder invloed te hebben op geluk.

Reden voor vertrek

Nog zo’n feit dat het beleid kan bepalen: niet het salaris, maar de baas is voor de meeste werknemers een reden voor vertrek. Geld staat volgens Wawoe pas op de elfde plaats. ‘Vaak bedingen werknemers bij hun volgende baan wel een hoger salaris. Maar de conclusie dat ze weggingen om meer te verdienen, is niet terecht. Ik raad dan ook aan te investeren in beter management in plaats van hogere beloning.’

Kilian Wawoe vindt eerlijkheid een belangrijke pijler van het beloningssysteem. ‘Nu krijgt degene die het hardst piept vaak het meest.’ HR Analytics kan helpen om doorlopend te controleren of de salarissen rechtvaardig zijn. Bijvoorbeeld voor mannen en vrouwen in vergelijkbare functies. Wawoe pleit voor tweepunts beoordelingsschalen. ‘Laten we stoppen met vijf schalen.’

Organisaties die kiezen voor het nieuwe belonen, moeten ‘het echte gesprek’ stimuleren. ‘Het is belangrijk dat iemand slecht gedrag corrigeert. Vertel collega’s wat je ’s avonds tegen je partner of vrienden over hen zegt. Misschien iets vriendelijker, maar geef eerlijke feedback. Bespreek ook regelmatig of medewerkers het werk goed aankunnen en over vijf jaar nog steeds op hetzelfde niveau denken te functioneren.’

Voor HR heeft Wawoe vijf tips als het aan de slag wil met het nieuwe belonen:

1. Geef duidelijk aan of een verandering budgetneutraal is.
2. Betrek ook jonge medewerkers en de Ondernemingsraad bij het proces.
3. Definieer je doelstelling.
4. Kijk wat je kunt uitbesteden, maar houd het proces in eigen hand.
5. Betrek bij beoordeling en beloning ook de kwaliteit van het management.

Lees hier meer over het thema HR-strategie.